JavaScript – Syntax | MinimalCoding

1 Ağustos 2015

minimalcoding

2381 0

JavaScript – Syntax

JS syntax, JS program oluşturma kümesinin birer parçasıdır. JS içerisinde yer alan opsiyonel uygulamalar bununla beraber sistematik bir işleyişe sahiptir. Bilgisayar programları genellikle bilgisayarı kullanan kişinin talimatları altında şekillenir. Kullanılacak programlar çerçevesinde dil oluşturulması elzem bir husustur. Zira oluşturulan programlama dili yukarıda bahsini ettiğimiz program talimatlarını ifade eder. Bu noktada bilgisayar kullanan kişi bu program talimat dili sayesinde işinin bir sonraki aşamasında kendi arayüz dilini oluşturmuş olur. Temel olarak JS syntax, JavaScript programlama dilidir. Syntax konusunu temel olarak masaya yatırdığımızda fark edeceksiniz ki işlevi tıpkı günlük yaşamda insanlarla birlikte kurduğumuz iletişime benziyor. Şöyle ki bu şekilde <script> JS içerisine yerleştirilen ifadeler tarafınızdan oluşturulması muhtemel web sayfası üzerinde </ script> HTML etiketleri alır. Şunu da belirtelim ki bunu pek tabii oluşturmuş olduğunuz web sayfası içerisinde herhangi istediğiniz yere yerleştirmeniz mümkündür. JS üzerine <script> içeren etiketleri yerleştirebilirsiniz, fakat karşınıza çıkabilecek aşırı durumlar olmadığı sürece normalde oluşturacağınız etiketleri <head> içinde tutmanızı tavsiye ederiz. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere <Script> etiketi bir komut dosyasıdır. Bu yüzden komut aktifleştiği zaman oluşturmuş olduğunuz etiketler tüm metni yorumlamayı başlatmak için tarayıcı programı uyarır. Şimdi anlattıklarımızı biraz daha açmak için size aşağıda basit bir JS syntax, yani sözdizimi örneği vereceğiz.




<script ...>
JavaScript kodu
</script>

JavaScript kodu

</script>

Script etiketinin temel olarak iki önemli özelliği vardır. Bunlardan biri dil diğeri ise türdür. Her ikisini de geniş olarak açıklamak gerekirse,

Dil: Script üzerindeki bu özellik kullandığınız dili belirtir. Bu tipik olarak javascript dili olacaktır. HTML (ve XHTML) son sürümleri bunun kullanımını aşamalı olarak oluşturmuştur.

Tür: Bu özellik dili belirtmede, bilhassa vurgulama için tavsiye edilir ve değerinin “text / javascript” olarak ayarlanması gerekir.

Belirttiğimiz şeyler çerçevesinde JavaScript segmentinin görünmesi gerekir.




<script type="text/javascript">
JavaScript kodu
</script>

JavaScript kodu

</script>

Şimdi bunu daha net bir şekilde anlamanız için somut bir örnekle devam edeceğiz. Diyelim ki script üzerine “Bugün Nasılsın?” diye herhangi bir yazı yazmak istiyoruz, bu noktada bizim JavaScript kodunu çevreleyen HTML yorumunu eklememiz gerekir. Her ne kadar sisteme metin girerken kimi zaman bu opsiyon sadece bir seçenek olarak gözükse de yapılması işinizi kolaylaştırması açısından çok daha iyidir. Öte yandan bu şey, olur da sisteminizle ilgili herhangi bir sıkıntı patlak verir ve JavaScript tarayıcınız bunu desteklemezse oluşturmuş olduğunuz bu kod onu kurtaracaktır. Bu noktada JS üzerindeki yorum “-> //” ile biter. Bu işaret “//” JS üzerindeki yorum anlamına gelmektedir. Bundan ötürü oluşturmuş olduğunuz JS kodunun bir parçası olarak, HTML açıklamasının sonunua tarayıcı önlemek için ekleyebilirsiniz. Ortaya çıkan bu HTML belgesine işlevsel olarak document.write diyoruz. Böylelikle oluşturulmuş olan fonksiyonel metin HTML, ya da bahsini ettiğimiz diğer şeyi yazmak için kullanılabilir. Konuyla ilişkili olarak aşağıdaki koda göz atabilirsiniz.




<html>
<body>
<script  type="text/javascript">
<!--
document.write("Bugün Nasılsın?")
//-->
</script>
</body>
</html>

<html>

<body>

<!--

document.write("Bugün Nasılsın?")

//-->

</script>

</body>

</html>

Daha sonra oluşturmuş olduğunuz kod sistem içerisinde şu şekilde gözükecektir:

Bugün Nasılsın?

Boşluk ve Satır Sonları Hakkında

JS kendi içerisinde, sistemi dahilince programlarında görünen boşluk, sekme ve satır sonu gibi şeyleri yok sayar. Eğer program içerisinde otomatik olarak boşluk, sekme ve satır sonu gibi şeyler oluşursa program bizzat kendisi onları biçimlendirmek ve okumak ve anlamak için kod oluşturur. Böylelikle bu, kullanıcı olarak işinizi kolaylaştırır. Düzgün ve tutarlı bir şekilde programlarınızı girdi sunar.

İsteğe Bağlı Noktalama

JS’de genellikle C, C ++ gibi basit ifadeler birtakım noktalama işaretleri tarafından takip edilmektedir. Bunlar arasında en bilineni ise virgüldür. Ancak JS bunu tablolara her biri ayrı bir satırda olmak üzere düzenli bir şekilde yerleştirir. Bu sistem içerisindeki noktamala yapısını ortaya çıkarmanıza olanak sağlar. Örneğin aşağıdaki kod noktalı virgülle olmadan yazılmıştır.




<script  type="text/javascript">
<!--
var1 = 10
var2 = 20
//-->
</script>

<!--

var1 = 10

var2 = 20

//-->

</script>

Aşağıdaki örnek ise yukarıdaki gibi tek bir satır içerisinde biçimlendirilmiştir. Ancak bu şekilde bir tablo ile karşılaştığınız vakit kodlama sistemi içerisinde noktalı virgül kullanmanız gerekir.




<script  type="text/javascript">
<!--
var1 = 10; var2 = 20;
//-->
</script>

<!--

var1 = 10; var2 = 20;

//-->

</script>

Not: Bu program noktalama işlemleriniz için uygun bir uygulamaya sahiptir.

Küçük Harf Kullanımı

JS harfe duyarlı bir dil mekaniğine sahiptir. Bu dil yapısı anahtar kelimeler, değişkenler, fonksiyon isimleri ve diğer tanımlayıcılar tarafından daima tutarlı şekilde yazılmalıdır. Bu türden bir durumda ise yukarıda saymış olduğumuz tanımlayıcılar JS açısından farklı anlamlar ifade edecektir.

Not: JS işlev adları yazarken dikkatli olmanız gerekmektedir.

JS Yorumları

Yukarıda genel hatlarıyla değindiğimiz şeyler çerçevesinde JS üzerindeki stil yorumlarınız C-stil ve C ++ gibi kodlar destekler. Başlangıç olarak // bir satırın sonuna veyahut arasına geldiğinde yazmış olduğunuz herhangi bir metin birer açıklama olarak kabul edilir ve JS aracılığıyla göz ardı edilir. Herhangi bir metin arasındaki buna benzer karakterler / * ve * / yorum olarak kabul edilir. Bu tür yorumlar spesifik olarak sadece tek bir satır değil aksine birden çok satıra yayılabilme imkanı vardır. Böylelikle JS, HTML açar. JS // yorumunu yaptığı gibi, tek satırlı yorum olarak bunu satırlara da yayabilir. Bundan ötürü yorumlar // olarak yazılmalıdır. Böylelikle JS tarafından tanınmayan oluşturulmuş dizin kapanışı HTML açıklamasıyla açımlanır.

Aşağıdaki örnek JS açıklamalarında yorumların nasıl kullanılacağını gösterir.




<script  type="text/javascript">
<!--
// Bu bir yorumdur. C++ yorum ile benzerlik taşır
/*
* Bu bir satırlı yorumdur
* C programlamasındaki yorumlara benzer

*/
//-->
</script>

<!--

// Bu bir yorumdur. C++ yorum ile benzerlik taşır

* Bu bir satırlı yorumdur

* C programlamasındaki yorumlara benzer

//-->

</script>

JS Tanımlayıcıları

Tanıtıcılar bir nevi isimlerdir. JS tanımlayıcıları isim değişkenleri (anahtar kelimeler, işlevleri ve etiket) için kullanılır. Adlar için kurallar birçok programlama dillerinde aynıdır. JS’nin ilk karakteri bir harf, alt çizgi (_) veya dolar işareti ($) olması gerekir. Onu takip eden karakterler ise harf, rakam, alt çizgiler veya dolar belirteçleri olabilir.

Not: Sayılara karakter olarak izin verilmez.

Böylece JS numaralardan gelen tanımlayıcıları ayırt eder.

JS Karakter Kümesi

JS Unicode karakter kümesini kullanır. Bahsi geçen Unicode kapakları (neredeyse) dünyadaki tüm karakterleri, noktalama işaretleri ve sembolleri kapsar.

JS Anahtar Kelimeler

JS anahtar kelimeler oluşturduğunuz kordinal sistem düzeneği içerisinde yapılacak olan eylemleri tanımlamak için kullanılır. Anahtar sözcüğünde yeni bir değişken oluşturmak için;

var x = 5 + 6;

var y = x * 10;

JS Değişkenleri

Bir dil programlama sistemi olarak bahsi geçen değişkenler veri değerleri saklamak için kullanılır. JS değişkenlerini tanımlamak için ise elinize varolan anahtar sözcüğü kullanır. Bir eşittir işareti değişkenlere değer atamak için kullanılır. Bu örnek üzerinden gidecek olursak X’in bir değişken olarak tanımlandığını göreceksiniz. Ardından yine aynı X atanır, değeri oluşturulur:

var x;

x = 6;

Oluşturulan JS İfadeleri

JS ifadeleri temel olarak şunlardan oluşur: Değerler, Operatörler, Yapılar, Anahtar Kelimeler ve Yorumlar.

JavaScript – Syntax

Boşluk ve Satır Sonları Hakkında

İsteğe Bağlı Noktalama

Küçük Harf Kullanımı

JS Yorumları

JS Tanımlayıcıları

JS Karakter Kümesi

JS Anahtar Kelimeler

JS Değişkenleri

Oluşturulan JS İfadeleri

Yorum yap